0834.666.939
Chỉ trong 9 tháng năm 2025, Việt Nam đã chi 1,5 tỉ USD nhập khẩu gạo. Trong khi đó, nước ta vẫn là nhà xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới. Nghịch lý này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Liệu nông dân có đang chịu thiệt?
Nhập khẩu gạo lập kỷ lục
Trong 9 tháng, Việt Nam nhập khoảng 3 triệu tấn gạo, trị giá 1,51 tỉ USD. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay.
Ngược lại, xuất khẩu đạt 7 triệu tấn, thu về 3,55 tỉ USD. Dù sản lượng gần như giữ nguyên nhưng giá trị giảm tới 18,5% so với năm 2024.
Hệ quả là thặng dư thương mại gạo chỉ còn 2,04 tỉ USD, giảm gần 40%.
Vì sao Việt Nam vẫn nhập gạo?
Có ba nguyên nhân chính:
-
Diện tích lúa giảm vì nông dân chuyển đổi cây trồng và đô thị hóa.
-
Năng suất sụt giảm do bão lũ, thời tiết xấu, chậm xuống giống.
-
Doanh nghiệp cần nguồn hàng để duy trì xuất khẩu, phải nhập gạo từ Campuchia hoặc Ấn Độ.
Nông dân được lợi hay chịu thiệt?
Về mặt tích cực, gạo nhập khẩu giúp doanh nghiệp giữ uy tín và đáp ứng đơn hàng. Xuất khẩu vẫn mang về nguồn thu ngoại tệ lớn.
Tuy nhiên, khi gạo nhập ồ ạt, giá lúa trong nước dễ bị kéo xuống. Vào vụ thu hoạch rộ, nông dân thường phải bán với giá thấp hơn kỳ vọng.
Nếu xuất khẩu ở mức 5–6 triệu tấn/năm, thị trường sẽ ổn định hơn. Nhưng khi đẩy lên 8–9 triệu tấn, áp lực nhập khẩu lại làm hạt gạo nội địa mất giá.
Con đường bền vững cho gạo Việt
Các chuyên gia cho rằng Việt Nam nên thay đổi chiến lược:
-
Tập trung gạo thơm, gạo chất lượng cao thay vì gạo trắng thường.
-
Nhắm đến thị trường cao cấp: Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc.
-
Đẩy nhanh Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.
Kết luận
Việt Nam vừa xuất khẩu nhiều, vừa nhập khẩu lớn. Đây là tín hiệu hai mặt của ngành gạo. Nếu không sớm tái cơ cấu, nông dân sẽ là nhóm dễ chịu thiệt nhất.
