TP.HCM: Hai bản án trái ngược trong vụ “xây nhà trên đất người khác”

12/11/2025 07:23:05

Ông Nguyễn Văn Nam (53 tuổi, ngụ TP.HCM) khởi kiện sau khi phát hiện dãy nhà trọ được xây dựng trên phần đất của mình tại phường Bình Chuẩn, TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương. Người bị kiện là ông Thiều Đình Thu, người hiện đang sử dụng và cho thuê khu nhà trọ.

Thửa đất 2632 – đánh dấu bên phải – là thửa đang tranh chấp; thửa 2609 đứng tên ông Thiều Đình Thu – đánh dấu bìa trái. Vị trí thực tế nằm liền kề nhau ( Nguồn: sưu tầm )

Nguồn gốc đất và phát sinh tranh chấp

Theo hồ sơ, ông Nam mua thửa đất số 2632, diện tích 126,9 m², từ năm 2011. Sau khi hoàn tất sang tên, ông để đất trống.

Năm 2018, khi địa phương thông báo thu hồi một phần đất để mở đường, ông Nam phát hiện toàn bộ thửa 2632 đã có dãy nhà trọ cấp 4 được xây dựng và sử dụng ổn định từ nhiều năm trước. Người đứng ra sử dụng khu nhà trọ là ông Thiều Đình Thu.

Ông Nam cho rằng ông Thu đã xây dựng lấn sang đất của mình, yêu cầu tháo dỡ công trình và trả lại đất. Ngược lại, ông Thu phản tố, khẳng định ông mua đất có sẵn nhà từ người trước và đang sử dụng hợp pháp theo hiện trạng.


Bản án sơ thẩm lần 1: Buộc trả lại đất

Năm 2023, TAND tỉnh Bình Dương xử sơ thẩm lần 1.
Tòa căn cứ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bản đồ địa chính, xác định dãy nhà trọ nằm trên thửa đất số 2632, thuộc quyền của ông Nam.

Tòa tuyên ông Thu phải trả lại thửa đất 2632 cho ông Nam. Đổi lại, ông Nam phải thanh toán cho ông Thu 145 triệu đồng giá trị công trình xây dựng.
Tuy nhiên, bản án này bị kháng cáo và sau đó bị TAND cấp cao tại TP.HCM hủy để xét xử lại.


Sơ thẩm lần 2: Ưu tiên hiện trạng sử dụng

Tháng 9.2025, vụ án được xét xử lại.
Tòa làm rõ quá trình chuyển nhượng hai thửa 2609 và 2632. Căn cứ hồ sơ, dãy nhà trọ được xây từ năm 2013, tồn tại ổn định, có giấy phép xây dựng tạm cấp cho thửa 2609.

Tòa cho rằng sai sót hành chính trong việc đánh số thửa đã khiến ranh giới hai lô đất bị nhầm lẫn. Vì vậy, tòa bác yêu cầu khởi kiện của ông Nam, chấp nhận phản tố của ông Thu và kiến nghị cơ quan chức năng điều chỉnh lại giấy chứng nhận cho phù hợp hiện trạng.

Thửa đất 2632 là góc hai mặt tiền, nằm ngay ngã ba ( Nguồn: sưu tầm )

Quan điểm và tranh cãi

Ông Nam không đồng ý với kết quả xét xử lần 2, cho rằng tòa đã hợp thức hóa hành vi xây dựng sai vị trí, làm ảnh hưởng đến quyền sở hữu hợp pháp của ông.

Trong khi đó, phía bị đơn khẳng định họ đã mua bán ngay tình, sử dụng ổn định hơn 10 năm và không hề biết có sai sót trong hồ sơ đất đai.

Sự khác biệt giữa hai bản án cho thấy việc quản lý số thửa, bản đồ địa chính và cấp giấy chứng nhận ở cấp cơ sở vẫn còn tồn tại sai lệch, gây hệ quả pháp lý nghiêm trọng.


Kết luận

Vụ việc này là ví dụ điển hình cho rủi ro khi người sử dụng đất không thường xuyên kiểm tra hiện trạng hoặc cơ quan nhà nước quản lý sai thông tin hành chính.
Đến nay, kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào việc cơ quan quản lý đất đai có thu hồi và cấp lại giấy chứng nhận theo hiện trạng hay không.